Δεν παίρνεις φιλί χωρίς να δώσεις... ούτε δίνεις, χωρίς κάτι να πάρεις...

"Εκουτούρντισες ολότελας μπρε; Κάτσε ήσυχη πια... αμάν κόρη μου, όλο φιλιά-φιλιά... μ΄εμούρλανες... τράβα από δω, τράβα από κει... όχι κοκόνα μου, δεν είναι πως δεν τα εθέλω... είναι μόνο πως συνηθισμένη δεν είμαι σε τόσα χάδια και φιλήματα..."

"Mη μουτρώνεις μπρε... δεν σε μαλώνω μόνο που εμείς τα είχαμε λίγα και μετρημένα... αλλιώς τα εδίναμε, αλλιώς τα επαίρναμε κι αλλιώς τα υπολογίζαμε... σήμερα άλλη δουλειά δεν κάμει ο κόσμος... να ΄σου και φιλιούνται... πρωί, μεσημέρι, βράδυ, μικροί, μεγάλοι... στο λεωφορείο θες, τους εβλέπεις, στο δρόμο θες, το ίδιο... ακόμα και στο μαγαζί και στο σοκάκι...

Δε σου το ΄χω ειπωμένο πως δεν εφιλούμε τους μεγάλους ανθρώπους παρά μόνο τους γονέους μας; άιντες... κι αυτούς πάλι όχι πάντοτες κι ούτε όποτες να ΄ναι... καλά είναι τα φιλήματα κόρη μου... μα να φιλείς μόνο τις φιληνάδες σου και τα παιδόπουλα...

΄Ελα άιντε κάτσε κοντά μου να τα πούμε... 

"Ναι, ναι, γιαγιά μου... να τα πούμε, να τα πούμε ... αλλά να πούμε για φιλιά ε; Για φιλήματα που λες κι εσύ. Θέλεις; Είναι ωραία τα φιλήματα νενέ... εμένα μ΄αρέσουνε... μ΄αρέσει να δίνω φιλιά..." 

"΄Ακουσες φιλήματα ε, κι εμαζεύτηκες... είσαι μια εσύ... 
Λοιπόν άκουε...
εμείς δεν εσυνηθίζαμε να φιλούμε τους γεροντότερους... τους εφιλούσαμε το χέρι κι αυτό είναι όλο... δεν είναι πως εθέλω να μου φιλείς τσι χείρες μα μ΄ εζάλισες... πεταλουδίζεις-πεταλουδίζεις, στιγμή δεν στέκεσαι ήσυχη... μουρλό βουρλιωτάκι βγήκες εσύ... μα και να ΄ξερα σε ποιόν ήμοιασες... η αννέ σου, στα δικά σου, ήτο ήσυχη και σοβαρή... δεν ξέρω ο κύρης σου... μα δεν το βλέπω να έκαμε όπως κάμεις εσύ... είχενε μεγαλώσει κι αυτός... σαν εμάς... μ΄αρχές... έτσι κι αλλιώς φαίνεται ακόμη... πάντα μου φιλεί το χέρι... κανείς από τους άλλους μου γαμπρούς δεν το κάμει... αυτοί έρχονται και καμώνονται τους καλούς και τους σωστούς μ΄αυτό είν΄όλο... κι οι γιοί μου εμένα με φιλούν πρώτα στο χέρι και μετά στο μάγουλο κι αυτό μόνο στις γιορτές ή σαν έχουνε καιρό να με ειδούνε... έτσι τους ήμαθα... πρώτα σέβας και μετά αγάπη... για τη μάνα πάλι είναι άλλο πράμα το φίλημα... πρώτα είναι αγάπη και μετά στοργή και μετά πάλι αγάπη...

"Εμείς κόρη μου εφιλούσαμε σεβάσμια τους γεροντότερους, τις εικόνες και του παπά το χέρι...  παλιότερα λέει, πως εφιλούσανε και το χέρι του διδάσκαλου μα εγώ αυτό δεν το πρόλαβα... εφιλούσαμε τους γονέους μας όταν ήπρεπε, τους αποθαμένους στο κούτελο, τα μωρά μια άχνα στον αέρα κι ίσα-ίσα, τις φιληνάδες συνέχεια, τα παιδόπουλα δυο και τρεις, τον αρραβωνιάρη στα όνειρα... τον άντρα στα κρυφά... 

τα μωρόπουλα τα εφιλούσε η μάνα όσο ήθελε μα πιότερο στην κεφαλή... θυμούμαι και τα δικά μου... τα ίδια έκαμα κι εγώ... τα εφιλούσα τα εφιλούσα και δεν τα εχόρταινα... αχ, και το πως εμυρίζανε δεν θα το ξεχάσω... μα σαν εγινόσαντε παιδόπουλα, τα πολλά-πολλά φιλήματα η μάνα τα ήκοβε... είχαμε το φόβο οι μανάδες πως αν τα επολυφιλούσαμε τα παιδιά μας, θα μας επαίρνανε τον αέρα και... τ΄αγόρια μας θα εγινόσαντε γυναικωτά... τότες το φίλημα το συνήθιζαν πιότερο οι γυναίκες... είχαν και το δικαίωμα βλέπεις... πάντως και οι άντρες τότες εδίνανε πρώτα το χέρι και μετά σαν ήσαντε καλοί φίλοι, συγγενείς και πολυγνωστοί εφιλιόσαντε σταυρωτά... με το ένα χέρι να χτυπά την πλάτη...

Ξέρεις... στη Σμύρνη ήτο που πρωτόειδα να χαιρετιούνται οι άντρες σκύβοντας το κεφάλι και βγάζοντας το καπέλο ... οι δικοί μας δεν εσκύβανε... εκεί είδα και να φιλούν και τσι χείρες των γυναικών... κι όταν ερώτησα τον κύρη μου γιατί το κάμουν, ο δόλιος δεν ήξευρε... μετά ο Γιώργης μας μου είπενε πως αυτό ήτονε κάμωμα της αριστοκρατίας και πως έτσι εγίνετο στην Ευρώπη... "- Ε, έτσι Λέγκω το κάμουνε και στη Σμύρνη όπως στην Ευρώπη" μου είπενε και δεν ξαναρώτηξα... "

Οι δικοί μας στα Βουρλά, έβγαναν το καπέλο σαν έμπαιναν στην εκκλησιά... στο δρόμο έδιναν το χέρι, στο σπίτι εφιλούσαν τα παιδόπουλα τους και τις κυρές τους κι αυτό μοναχά ή στις γιορτές ή σαν εγύριζαν μετά από καιρό και ταξίδι στο κονάκι τους και τις κυρές τους στα φανερά μόνο στο μέτωπο... έβγαναν το καπέλο και σαν επερνούσε ο Επιτάφιος για νεκρός -εξ΄απ΄δω- το ΄βγαναν και μπρος στη σημαία... άλλοι καιροί τότες, άλλες συνήθειες... να σκύψουν το κεφάλι να χαιρετιστούν, δεν το ΄καμαν ποτές... Α και τώρα που το θυμούμαι... ο δάσκαλός μας δεν μας εμιλούσε μήτε για φιλήματα, μήτε για φιλιά... δηλαδή γι΄αυτά μας εμίλαγε αλλά ασπασμούς τα ήλεγε... " 

"Ο πάππος μου ήλεγε πως το χειρότερο φίλημα ήτονε εκείνο του Γιούδα στο Χριστό, το αξιότερο και το πιο ζηλευτό του Παπαφλέσσα... ξέρεις μπρε... που τον εφίλησε ο Τούρκος ο Ιμπραήμ, πεθαμένονε για να τιμήσει για την παλικαριά του... το πιο και σα μουχαλεμπί γλυκό ήτο τσι αννές του... ήλεγε ακόμα πως το πιο ζόρικο ήτο του κύρη και  πατέρα του... κι εγύρευε περισσότερο τσι νενές του τα φιλήματα... ω, να που γύρευα πριν να βρω σε ποιον ήμοιασες μπρε... στον προπάππο σου ήμοιασες μουρλιωτάκι... Αχ... καλός άνθρωπος ήτονε... μακάρι να του μοιάσεις κόρη μου, σε όλα... Τ΄ομορφότερό του κι αγαπημένο του ήτονε το πρωτοκλεμμένο φιλί της κυράς του... μα κι ελαχταρούσε πιότερο εκείνα των παιδιών του... ΄Ηλεγε ακόμα πως η Εύα εφίλησε τον Αδάμ κι ήκαψε τον κόσμο... και μια φορά τον ήκουσα να λέει στον κύρη μου ... πως μ΄ένα φίλημα ήκοψε της κυράς του το κλάιμα και πως μ΄ένα φίλημά της εκείνη τον ήβγαλε απ΄τον καημό... τότες δεν εκατάλαβα τίποτα... παρά μόνο πολύ αργότερα, μεγάλη, εθυμήθηκα τα λόγια του και  κατάλαβα... ήτονες τότε που μ΄ εζήτηξε ο καλός μου... ο πάππος σου απ΄ τη μάνα μου... σαν εσυφώνησε εκείνη... εκείνος φεύγοντας τής φίλησε το χέρι... εμέ μ΄εφίλησε στο μέτωπο και ξέχασα την προσφυγιά και το χάλι μας... ήτονε το πρώτο του επίσημο... γιατί μου ΄χενε κλέψει πρωτύτερα ένα... εκεί στον τόπο μας... Πρωτομαγιά μέρα στα Βουρλά... πίσω στον μπαχτσέ μας γέρεμα ώρα... ως τότες, μου ΄χενε κλέψει τις ματιές... πρωτομαγιά μου ΄κλεψε φίλημα και καρδιά... ήξερα πως αυτός ήτο και μόνο...   υπάρχουν πράματα κόρη μου που μόνο ένα φίλημα τα λέει... και που μ΄ένα φίλημα μόνο τα λες... είναι αυτά που τα ΄χεις μέσα σου βαθιά και που δεν μπορούν να έβγουν απάνω αλλιώς... παρά μόνο με το φίλημα... Ωφου... τι τα ήθελα τα φιλήματα. να πλαντάξω πάω... με γέλια και φιλήματα αρχινίξαμε κόρη μου... στις κουτουράδες και στο παράπονο και στο κλάημα φτάξαμε... τι τα θες... αυτά έχουν οι γριές... άστα να πάνε... "

"- Φέρε μου μπρε κόρη μου ένα ποτήρι νερό... να κατεβεί ο κόμπος που έχω στο λαρύγγι μου...
δε βάνεις κι ένα κουταλάκι βύσσινο... να πάει η πίκρα κάτω... όχι βύσσινο, κυδώνι βάλε... όχι κυδώνι... φυστικάκι ή νεράτζι... βάλε μπρε ότι σ΄αρέσει εσένα... δεν μπορώ να διαλέξω μπρε, γιατί μ΄αρέσουν όλα... το κυδώνι και το βύσσινο μου θυμίζουν τον τόπο μας... "

"Καϊσί έφερα γιαγιά, εντάξει; Τρελαίνομαι για το καϊσί! Να και το νερό σου!"

"Τη γλύκα του να ΄χει η ζωή σου κόρη μου... "

"Σου ήλεγα λοιπόν πως ο πάππος μου ήλεγε ότι το φίλημα είναι αλλιώς κι αλλιώς... αλλιώς το δίνει η μάνα στο παιδί, αλλιώς ο πατέρας... αλλιώς ο αδερφός στην αδερφή... αλλιώς το παιδί στη μάνα... ο αγαπημένος αλλιώς, αλλιώς η φιληνάδα... μα φίλημα μένει πάντα... 

"΄Ηλεγε ακόμα πως όπου κι αν τον είχενε βγάλει ο δρόμος και τα ταξίδια, παντού είχενε συναπαντήσει το φίλημα... σ΄όλο το ντουνιά... δηλαδή σε όλο το ντουνιά που είχενε δει... η αλήθεια είναι ότι είχενε ταξιδέψει πολύ... και οι αθρώποι ήλεγε πως εφιλιόσαντε παντού... μόνο που ήλεγε πως ήτο και δεν ήτο παντού το ίδιο... άλλοι, λέει, με τα χείλη ακουμπούσανε το μάγουλο, άλλοι δυο φορές, άλλοι τρεις κι άλλοι τέσσερις... άλλοι  εσκουντρούσανε τα μάγουλα κι άλλοι εφιλούσανε στον αέρα... 

"Πόσα και πόσα δεν κρύβγει το φίλημα... κι άλλα τόσα λέει... 
μιλάει για σέβας, αγάπη, φιλία, θαυμασμό... 
κρύβγει χάδια, φλόγες, ανάγκες, όνειρα... 
πάει σύφωνα μ΄αυτούς που το ανταλλάσουν...
φορές το δίνεις χωρίς να το παίρνεις...
φορές στο δίνουν χωρίς να το δίνεις πίσω...
μα δεν παίρνεις φιλί χωρίς να δώσεις ένα κάτιτις από σένα...
ούτε και το δίνεις χωρίς κάτιτις απ΄τον άλλο να παίρνεις...

Παίρνεις στοργή, αγάπη, τρυφερότητα, έρωτα, γλύκα... δίνεις τα ίδια... και μάγουλο ή μέτωπο, χείλη ή χέρι
Δίνεις το μ΄αγάπη, στοργή, τρυφερότητα και παίρνεις τα ίδια... στο μάγουλο, στο μέτωπο... στα χείλη ή στο χέρι..."

"΄Οπως και να το κάμεις.... το φίλημα είναι γλυκό κι όμορφο πράμα κόρη μου κι... όπως και να το δίνεις... "

"Πάμε τώρα για ύπνο κοκόνα μου... παρωρίσαμε πάλι..."

"Καληνύχτα νενέ...."

"΄Ονειρα γλυκά κόρη μου..."


Καλά σας βράδια

Ε.-

 Αλλιώς το δίνεις στο μέτωπο, αλλιώς στο μάγουλο...
αλλιώς στη βάση του λαιμού, στην άκρια του ώμου
και πίσω από τ΄αφτάκι...
αλλιώς στην άκρη του χειλιού κι
αλλιώς πίσω απ΄το γόνατο, στα δάχτυλα από κάτω
κι αλλιώς κι αλλιώς κι αλλιώς κι αλλιώς...
μα φίλημα μένει πάλι...

δώσε μου ένα φιλί να σου πω... ποιος είσαι 


Στην Ιαπωνία δεν δίνουν φιλιά 
εν Παρίσιους δίνουν ένα... εκτός Παρισίων και εντός Λουξεμβούργου τα φιλιά γίνονται 3...
εκτός Παρισίων 4, εν Αθήναις 2...
στην Αφρική είναι αραιότατα, 
στην Ελλάδα το φιλί συνηθιζόταν από την αρχαιότητα
(όμως η εταίρα μόνο φιλούσε στα χείλη) 
στην Ασία, παίζει από χώρα σε χώρα
της Εύας ήταν το πρώτο
του Παπαφλέσσα μοναδικό
του Ιούδα δίνεται παντού

ακόμα


το φιλί στο μάγουλο εκφράζει ως επί το πλείστον φιλικά αισθήματα και διάθεση
το χειροφίλημα, που συνηθιζόταν κάποτε και πάντα εκ μέρους των ανδρών, εξέφραζε, λέει, θαυμασμό,
το φιλί στη μύτη και τ΄αφτάκια δείχνει παιχνιδιάρικη διάθεση,
το συνηθισμένο φιλί στα χείλη έχει να κάνει μ΄αγάπη
ενώ το φιλί στο λαιμό σημαίνει πάθος...