7 Μαρτίου 2011

Τα δικά τους καρύδια και χτυπάνε, τα δικά μας σύκα και δεν ακούγονται ...



Καλή Σαρακοστή βρε ...
Και μη σκεφτείτε ...
Ουδόλως η ανωτέρω ευχή έχει να κάνει με θρησκεία, κιλά, δίαιτες, κρέατα και διάφορα αρτύματα! Η σωστή Σαρακοστή σημαίνει αποχή! Κι έχει να κάνει με πολλά, ουχί και ουδόλως όμως από το σεξ! Το νορμάλ σεξ, γιατί κατά τίνες σεξ είναι και η "κατά μόνας απόλαυσις" λίαν της μοδός εδώ και καιρό επιβοηθουμένης του Διαδικτύου! 
Ουπς! Ντροπή μου, μέρα που είναι να σκέφτομαι τέτοια ...

Αποχή λοιπόν, κατά τη γιαγιά μου, σήμαινε η Σαρακοστή. Αποχή από υποκρισίες, ανειλικρίνιες,  κακίες, φθόνο, ζηλείες, συκοφαντίες, κουτσομπολιό ... "Κόρη μου" έλεγε, "αμαρτίες δεν είναι τα εισερχόμενα, να το ξέρεις! Αμαρτίες είναι τα εξερχόμενα". Να ΄ταν εδώ ο Κύριος, να δεις, θα στο επιβεβαίωνε!"

Μάρτιος 7, Καθαρή Δευτέρα ή Κούλουμα, 2011

Από τις 3 του μηνού βρίσκομαι εν Αθήναις. Αι Αθήναι βρίσκονται στη θέση τους ευτυχώς γιατί πριν αφιχθώ ανησυχούσα. Το κρύο δεν βρίσκεται στη θέση του μόνο! Λογικά έπρεπε να το είχα αφήσει πίσω στο βορρά αλλά δυστυχώς με ακολούθησε ... Λαθρομετανάστης? ΄Ισως ... μαζί με τόσους άλλους! Να πω τώρα και την αμαρτία μου... από τη μια -αμώ το μου- τούς λυπάμαι αλλά από την άλλη ... Γιορτή μέρα σήμερα το κόβω ...

Κούλουμα

Λοιπόν, για το ετυμολογικό της υπόθεσης έχουμε και λέμε ...
Μία από τις πολλές εκδοχές έχει να κάνει με τα αλβανικά -όχι και για να μη λέτε δηλαδή- όπου κόλουμ σημαίνει καθαρός! Κατά τον Νικόλαο Πολίτη όμως -πατέρα της ελληνικής λαογραφίας- η λέξη έχει ρίζα και προέλευση από το λατινικό κουλούμους που σημαίνει  σωρός, αφθονία αλλά και τέλος! Μάλιστα παρακαλώ ... Είναι λοιπόν τα Κούλουμα ο επίλογος της Αποκριάς, το τέλος της αφθονίας, η αρχή της αποχής ...

Κάποιοι άλλοι λένε ότι προέρχεται από τη λέξη κόλουμνα, λατινική κι αυτή, που σημαίνει κολόνα ... κι αυτό γιατί λέγεται ότι το πρώτο Καθαροδευτεριάτικο γλέντι γιορτάστηκε στην Αθήνα στις Στήλες του Ολυμπίου Διός, κέντρο καράκεντρο δηλαδή της πόλης με μεγάλη μάζωξη  Αθηναίων και χαράς. Μπορεί και να μην έχουν άδικο ετούτοι που ισχυρίζονται αυτή την εκδοχή αν παραδεχτούμε ότι τα Κούλουμα είναι καθαρά αθηναϊκή γιορτή που από τις Στήλες του Ολυμπίου Διός ξεκίνησε και στην υπόλοιπη χώρα και στην ελληνική ύπαιθρο μεταδόθηκε ...

και Χαρταετός
ενημερωτικά, επιστημονικά, ιστορικά και πλείστα άλλα ...
Ας είναι καλά οι Κινέζοι! Αλβανοί, Κινέζοι, άντε να δούμε ... Λέγεται πάντως ότι αυτοί πρώτοι ασχολήθηκαν? ανακάλυψαν? τον χαρταετό και για την κατασκευή του χρησιμοποιούσαν χαρτί και μετάξι. Αν τους αποδώσουμε την ανακάλυψη του χαρτιού και του μεταξιού, δεν θέλει και πολύ να παραδεχτούμε ότι όντως σ΄αυτούς χρωστάμε τους χαρταετούς έτσι?
Με εξαίρεση βέβαια, τον Αρχύτα -έλλην μετανάστης του 4ου π.Χ. αιώνα- εις Τάραντα (γνωστή ελληνική αποικία στη Νότια Ιταλία),  αρχιμηχανικός στο επάγγελμα που χρησιμοποίησε την αεροδυναμική του χαρταετού στις κατασκευές του. ΄Ασε που σώζεται -μου διαφεύγει σε ποιο μουσείο- ελληνικό αγγείο της κλασικής εποχής που απεικονίζει κόρη που κρατά στα χέρια της μικρή λευκή σαϊτα, αετό?  με το νήμα της ...
Φυσικά και η πρώτη εφαρμογή αναφέρεται στην Κίνα όχι όμως και με κατασκευή από χαρτί. Κάπου υπάρχει η αναφορά για ένα "ξύλινο" πουλί. Οι λαοί της Ανατολής τότε χρησιμοποιούσαν τον αετό για θρησκευτικούς λόγους. ΄Εγραφαν πάνω του τις αρρώστειες τους και τα δεινά τους και τα ΄διωχναν μακριά ενώ κάποιοι άλλοι αργότερα έγραφαν τις ευχές τους και τις επιθυμίες τους και τον άφηναν ... να τις μεταφέρει ψηλά για να εισακουστούν...Από κει και μετά χρησιμοποιήθηκε άρδην -όπως σχεδόν όλα- για στρατιωτικούς σκοπούς, κατασκευαστικούς σκοπούς, πειραματικούς και μεταφορικούς ακόμα και πήρε πολύ καιρό μέχρι να φτάσει ο χαρταετός να γίνει ψυχαγωγία και χαρά για μικρούς και μεγάλους. Λένε πως στην Ευρώπη έφτασε μέσω των Αράβων, τον 10ο αιώνα με αποδεικτικά στοιχεία της άφιξης του στη γηραιά ήπειρο πρώτα στη Γερμανία και μετά στην Ισπανία.
Στην Ελλάδα μας ο χαρταετός έφτασε πρώτα στα λιμάνια της Ανατολής ... Σμύρνη, Κωνσταντινούπολη, Χίο, Σύρο ... μετά από την άλλη μεριά, Επτάνησα, Πάτρα και μετά παντού όπου υπήρχε σπάγγος, χρωματιστό χαρτί, εφημερίδες ... Κι ήταν τέχνη η κατασκευή του, αναμονή και χαρά! Τέχνη και το πέταγμά του! Σήμερα αγοράζεται ... Δεν πειράζει, αρκεί να υπάρχει η όρεξη για πέταγμα, η χαρά της παράδοσης, αγάπη στο έθιμο και κέφι για συνεύρεση! Κι άμιλα! Ευγενή άμιλα!
"Αυτή είναι η μαγεία του χαρταετού παιδάκι μου" έλεγε η γιαγιά μου. "Η μαγεία τού να κοιτάς ψηλά και ... να θέλεις να φτάσεις ακόμα ψηλότερα"!
 

Ναι, αυτή είναι η μαγεία γιαγιά ...
Αύριο ... Πως γιορτάζονταν τα Κούλουμα σε Σμύρνη, Αθήνα, Πόλη
Σημερινά Κούλουμα
Ο γιορτασμός τους σε Αθήνα και Ταταύλα! Ναι, Ταταύλα! Μιας κι εκεί, εδώ και κάμποσα χρόνια -όπως κάπου διάβασα κι όπως μου ψιθύρισε ένα πουλάκι απ΄τα Πούληθρα- κάποιοι κατάφεραν το έθιμο ν΄αναβιώσει ...
Να ΄στε καλά ... όπου και να ΄στε 
Ε.- 

Δεν υπάρχουν σχόλια: